در جنوبی ترین نقطه میدان نقش جهان زیباترین شاهکار عهد صفوی نقش بسته است؛ شاهکاری جاویدان از معماری، کاشیکاری و حجاری در مسجد جامع عباسی یا مسجد امام یا مسجد شاه قدیم. مسجد عباسی که به دستور مستقیم شاه عباس و از اموال شخصی ایشان بنا و ثواب آن به روح جد اعظمش هدیه شده است، از باشکوه ترین معماری ها و تزئینات صفوی است که از 1020 شروع و تا 1095 ادامه داشته است. در قسمت جنوب غربى مسجد قطعه سنگ ساده اى به شکل شاخص در محل معینى تعبیه شده است که ظهر حقیقى اصفهان را در چهار فصل نشان مى دهد و چنانکه مى گویند محاسبه ى آن را شیخ بهائى دانشمند و فقیه و ریاضیدان معروف عهد شاه عباس انجام داده است .سطح فوقانى این شاخص به شکل مثلث قائم الزاویه است که وتر مثلث در جهت طرفى است که ظهر را تعیین مى کند و یک ضلع مجاور زاویه ى قائمه وصل به دیوار است و ضلع دیگر نماینده قبله ى مسجد است. از دیگر شاهکارهای معماری این مسجد انعکاس صوت در مرکز گنبد بزرگ جنوبى است. قطعات بزرگ سنگ هاى مرمرى یکپارچه و سنگاب هاى نفیس مخصوصا سنگاب نفیس شبستان غربى گنبد بزرگ که مورخ به سال 1095 هجرى است از دیدنیهاى جالب این مسجد بى نظیر جهان اسلام است .