شهر رشت در گذر زمان شاهد اولین های متعددی به خود بوده است که از جمله آن ها می توان به اولین کتابخانه ملی اشاره نمود که نشان از فرهنگ غنی مردم این شهر دارد. فکر تاسیس این کتابخانه در سال 1306 توسط محمد علی تربیت، رییس اداره فرهنگ گیلان، در زمین اهدایی شهرداری رشت به این اداره مطرح شد. در روز 16 آذر سال 1306 جمعیتی به نام نشر معارف گیلان که هدف آن ساخت کتابخانه ملی بود تشکیل شد و سرانجام در روز پنجشنبه 19 مهر 1313 هم زمان با جشن هزاره حکیم ابوالقاسم فردوسی، این کتابخانه به عنوان اولین کتابخانه ملی ایران گشایش یافت. احداث این بنا هم زمان با ساخت و ساز یک سلسه ابنیه اداری و عام المنفعه در شمال ایران در دوره عهد پهلوی اول انجام گرفت. نوع معماری این بنا تقلیدی از معماری شرق اروپا می باشد. این کتابخانه با داشتن تعداد زیادی کتاب خطی که بعضی از آنها کم نظیر می باشند و نشریات گوناگون و هزاران کتاب چاپی به زبان های مختلف، از معدود کتابخانه های کشور است که با غنای گنجینه نفیس خود می تواند مورد مراجعه و استفاده پژوهشگران و علاقه مندان به کتاب قرار گیرد. مشاهیری همچون مرحوم علامه دهخدا، ملک الشعرای بهار، ادیب السلطنه سمیعی، عباس اقبال آشتیانی، دکتر محمد معین و ... از کتابخانه ملی رشت دیدن کرده و از آن به نکویی نام برده اند. از جمله فعالیت های جنبی کتابخانه می توان به تشکیل نمایشگاه های متعدد کتاب و انتشار کتاب اشاره کرد. جالب است بدانید که کتابخانه ملی رشت تنها کتابخانه است که به صورت مردمی اداره می شود. اگر به بازدید از کتابخانه رفتید می توانید درب ورودی هماهنگ کرده و از داخل نیز از کتابخانه دیدن کنید.