"نوئه دی" به معنی "ده جدید"؛ نام واقعی این روستاست. دیوار های بیرونی خانه ها برابر رسمی دیرین و جا مانده از ایران باستان، همگی به رنگ سفید مزین شده اند.اما چاروادار های ترک زبان که از دیرباز مدام از میان آبادی در ترددند، و اغلب نیز شبی را هم بیتوته می کنند، "نوئه دی " را به ترکی "آق اولر" که معنی اش همان؛ "خانه های سفید" است نام داده اند. و پس از آن زمانی که "نوئه دی" به عنوان مقر تابستانی خاندان حکومتی مهرانلو تعیین شد، به واسطه ی ترک زبان بودن این خاندان، نام آق اولر برای همیشه جایگزین نام کهن این محل شد .اکنون رد بناهای به جا مانده از کاخهای سردار امجد، حاکم قجری منطقه، همراه با مسجد و حسینیه ی شیرخان، در کنار گورستان های باستانی منطقه، از جمله دیدنی های تاریخی آق اولر محسوب می شود...کاخهای ییلاقی سردار امجد دارای دو ساختمان مجزا ست که یکی از بناها توسط میراث فرهنگی مرمت شده و دیگری هنوز مخروبه باقی مانده است و شامل قراول خانه، محل استقرار نظامیان و اصطبل چهارپایان است که در زمان انقلاب مشروطه، همه در آتش سوختهاند.اگر بخواهید به آق اولر سفر کنید، پس از عبور از خیابان های تالش، بعد از گذر از روی پل رودخانه کرگانرود، با گردش به سمت چپ، در جهت غرب و پس از عبور از روستا های هره دشت، نال بند، بالده کری، کیش دبی، تنگاب، نولبلاغ ، شیله وشت، کله ور، مریان به روستای آق اولر می رسید. این مسیر تماماٌ آسفالته و مانند تمام جاده های کوهستانی پر پیچ و خم و سر بالایی ست که گاه این سر بالایی ها به سراشیبی نسبتاٌ تندی ختم می شوند... در مسیر راه عموماٌ کرگانرود در سمت چپ جاده همراهتان می آید تا با عبورش در بستر دره های پر پیچ و خم کوه های تالش، به زیبایی و لطافت ذاتی طبیعت شمال جلوه ای بدیع ببخشد و پر جوش و خروش به سمت دریای کاسپین (خزر) حرکت کند. روستای مریانروستای مریان از توابع بخش مرکزی تالش، در 37 کیلومتری شمال غربی هشت پر و 143 کیلومتری رشت قرار دارد.جاذبههای گردشگری با چشمانداز درخشان رودخانه ی خروشان کرگانرود، جنگلهای انبوه و سرسبز در آب و هوای همواره مهآلود، تصویری رویایی پیش روی گردشگران و میهمانان روستای مریان ترسیم میکند.مراتع سرسبز و مزارع طلایی گندم، همچون کمربندی درخشان گرداگرد روستای مریان را در برگرفتهاند.گورستان باستانی روستا، نشانگر سکونت دیرینه اقوام تالشی ست... درضمن آثار به جا مانده از حمام قدیمی منسوب به دوره صفوی نیز از قدمت کهن این روستا سخن می گوید. در سفر به مریان شنیدن آوای نی چوپانان و آوازهای محلی تالشی تجربه ای متفاوت و بکر را در ذهن شما به ثبت می رساند.